نقش واسطه ای خوردن هیجانی، حرمت خود و خودمهارگری در مدلسازی چاقی دختران نوجوان

سابقه و هدف: در این پژوهش به بررسی نقش میانجی‏گری حرمت خود، خوردن هیجانی و خودمهارگری در رابطه بین دلبستگی، اضطراب، افسردگی و سبک فرزندپروری با چاقی و اضافه وزن نوجوانان دختر پرداخته شده است. مواد و روش ها: طرح پژوهش توصیفی بوده و جامعه آماری تمامی دانش‏آموزان دختر 14 تا 17ساله ساکن شهر تهران بودند که 440  نفر از این دانش‏آموزان با استفاده از روش نمونه‏گیری تصادفی خوشه‏ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش از ابزارهای مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی، پرسشنامه فرزندپروری بامریند، مقیاس حرمت خود هری، مقیاس خودمهارگری، پرسشنامه دلبستگی نوجوانان به والدین و همسالان، و پرسشنامه غذا خوردن هیجانی استفاده شد. داده‏ها با استفاده از همبستگی پیرسون، تحلیل مسیر و در نهایت معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته‏های پژوهش نشان داد سبک خوردن هیجانی با چاقی همبستگی مثبت (84/0) دارد و بین دلبستگی به مادر، پدر و همسالان با چاقی همبستگی منفی (به ترتیب: 72/0-، 71/0- و 70/0) وجود دارد. سبک فرزندپروری استبدادی رابطه غیرمستقیم با چاقی(74/0) داشت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که خوردن هیجانی متغیر میانجی بین سبک فرزندپروری، اضطراب و افسردگی با چاقی و اضافه وزن (با ضرایب مسیر به ترتیب:25/2، 31/0 و 18/0) وهمچنین حرمت خود میانجی رابطه سبک فرزندپروری و افسردگی ( با ضریب مسیر 13/0) با چاقی بودند. استنتاج: یافته‏ها از وجود مکانیزم‏های روان‏شناختی زیربنایی در بروز چاقی و اضافه وزن در نوجوانان دختر حمایت می‏کند. بنابراین توجه به متغیرهای مذکور در پیش‏گیری و طراحی درمان‏های مناسب‏تر به پژوهشگران و درمانگران یاری می‏رساند.